Ανθισμένη Σελήνη!

Επιστήμονες από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία του Διαστήματος μας διαβεβαιώνουν ότι η μέρα κατά την οποία ο μοναδικός φυσικός δορυφόρος της Γης θα ανθίσει είναι πολύ κοντά.
Μια ερευνητική ομάδα από την Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος απέδειξε ότι το φυτό Καλέντουλα μπορεί να αναπτυχθεί σε σκληρό υπέδαφος όπως αυτό της επιφάνειας της σελήνης, χωρίς να χρειάζεται φροντίδα.

Η Calendula officinalis (καλέντουλα η φαρμακευτική) καλλιεργείται και σαν καλλωπιστικό σε κήπους. Η Calendula arvensis, είναι το άγριο φυτό που θα συναντήσουμε σε πολλά μέρη της πατρίδας μας, συνήθως με το όνομα νεκρολούλουδο. Φυτό εξαιρετικά προσαρμοστικό σε δύσκολες συνθήκες, σε άνυδρα εδάφη, έχει μάθει να αντέχει την μεγάλη ηλιοφάνεια και το κρύο της νύχτας.

Κάποιοι από τους επιστήμονες θεωρούν την καλλιέργεια των φυτών στη σελήνη ως ένα βήμα μπροστά προς την αποίκηση της. Ωστόσο δεν είναι αυτός ο επίσημος σκοπός της Esa, με ένα από τα ανώτερα στελέχη της υπηρεσίας να απορρίπτει την ιδέα και να την κατατάσσει στις θεωρίες «επιστημονικής φαντασίας».

Τα αποτελέσματα της νέας έρευνας παρουσιάστηκαν στο συνέδριο European Geosciences Union (EGU) της Βιέννης, την μεγαλύτερη ετήσια συνάντηση επιστημόνων που μελετούν τη γη, το κλίμα της και το διάστημα.

Ο Bernard Foing, επιφανής επιστήμονας από το European Space Research and Technology Centre (Estec) της Ολλανδίας, θεωρεί ότι η καλλιέργεια φυτών στη σελήνη θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο για την ανίχνευση του τρόπου με τον οποίο η ζωή μπορεί να προσαρμοστεί στη συνθήκες της σελήνης και ως πρακτική αρωγή στην εγκατάσταση επανδρωμένων βάσεων.

«Θα μπορούσαμε να κατασκευάσουμε ένα σύστημα κυκλοφορίας και ανάκτησης νερού, το οποίο είναι το είδος του συστήματος που θα θέλαμε να αναπτυχθεί σε οποιαδήποτε περίπτωση είναι απαραίτητη η ύπαρξη ενός βασικού συστήματος υποστήριξης ζωής,» σχολιάζει ο Foing. «Επιπλέον πρόκειται για ένα είδος τεχνολογικής πρόκλησης αφού αφορά τη διατήρηση μιας απλής μορφής ζωής σε ένα περιβάλλον ακραίων περιβαλλοντικών συνθηκών.»
Τα βακτήρια

Σε πρώτη φάση, η τοποθέτηση αυτόνομων συστημάτων με σπόρους και θρεπτικές ουσίες στη σελήνη και η μετέπειτα παροχή νερού και μιας τεχνητής ατμόσφαιρας θα είναι λίγο διαφορετική από την ανάπτυξη σε διαστημικούς σταθμούς, η οποία έχει πραγματοποιηθεί αρκετές φορές στο παρελθόν.

Σύμφωνα με την αναφορά που έγινε στο συνέδριο της Βιέννης, ένα νέο βήμα στον πειραματικό τομέα είναι η εξουδετέρωση της ανάγκης για μεταφορά θρεπτικών ουσιών και χώματος από τη γη.

Μια ερευνητική ομάδα της οποίας επικεφαλείς είναι οι Natasha Kozyrovska και Iryna Zaetz από την Εθνική Ακαδημία Επιστημών στο Κίεβο, καλλιέργησε το φυτό καλέντουλα σε ορυκτό ανορθωσίτη, ένα είδος ορυκτού που υπάρχει στη γη και είναι αρκετά συγγενικό με αυτό της επιφάνειας της σελήνης.


Σε καθαρό ανορθωσίτη, το φυτό παρουσίασε μειωμένη ανάπτυξη, όμως μετά από την προσθήκη διαφόρων ειδών βακτηρίων το φυτό άνθισε, αφού τα βακτήρια του παρείχαν τα στοιχεία που πραγματικά χρειαζόταν από το υπέδαφος.

Ο Δρ.Foing, ο οποίος παρουσίασε τη μελέτη στο συνέδριο της Βιέννης, είπε ότι δεν υπήρχε βασικός λόγος για τον οποίο η ίδια ιδέα δεν θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί για την καλλιέργεια ακόμα και φρούτων στην Σελήνη. Παρόλα αυτά, όπως προσθέτει, οι επιστήμονες θα μπορούσαν να πραγματοποιήσουν μια περαιτέρω έρευνα, επιλέγοντας φυτά και βακτήρια ή ακόμα και γενετικά τροποποιημένα είδη, τα οποία θα μπορούν να ανταπεξέλθουν στις ακραίες συνθήκες της Σελήνης.
Η επιδρομή

Μετά από χρόνια αδιαφορίας, η τελευταία δεκαετία έχει γίνει μάρτυρας της αναζωπύρωσης του ανθρώπινου ενδιαφέροντος για την εξερεύνηση της Σελήνης.

Το διαστημικό σκάφος SMART-1 της Ευρώπης, με την πρωτοπόρα ιοντική μηχανή του, έφερε σε πέρας την αποστολή του το 2006 με μια προμελετημένη προσεδάφιση στη Σελήνη.

Τα διαστημόπλοια Chang'e 1 και Kaguya της Κίνας και της Ιαπωνίας αντίστοιχα ξεκίνησαν το ταξίδι τους το περασμένο έτος, ενώ το Chandrayaan 1 της Ινδίας πρόκειται να εκτοξευθεί σε μερικούς μήνες. Εντωμεταξύ, η Αμερική δεσμεύεται να επιστρέψει στην Σελήνη έως το 2020.

Εντούτοις, η Ευρωπαϊκή Υπηρεσία Διαστήματος δεν είναι ακόμα σίγουρη για τις μελλοντικές αποστολές στη Σελήνη. Μια πρόταση για την προώθηση της αποστολής Moon Next, η οποία πιθανότατα θα απασχολεί ένα κινούμενο όχημα έως το 2015, θα συζητηθεί μέσα στο έτος. Ακόμα όμως και εάν η προηγούμενη αποστολή πραγματοποιηθεί, κάποιοι εκπρόσωποι της Esa τόνισαν ότι η καλλιέργεια φυτών, φρούτων ή λαχανικών δεν θα συμπεριλαμβάνεται στα σχέδια της αποστολής: όπως παρατήρησε κάποιος, πρόκειται απλά για σενάριο επιστημονικής φαντασίας...

Όμως ο Bernard Foing, διευθυντής της Διεθνούς Ομάδας για την Εξερεύνηση της Σελήνης (ILEWG), ο οποίος αναζητάει συναρπαστικούς και πρωτότυπους τρόπους μελέτης των κοσμικών μας γειτόνων, θεωρεί ότι κάποια στιγμή κάποια χώρα θα προχωρήσει στην καλλιέργεια σπόρων από τη γη.

«Αναρωτιόμαστε εάν θα μπορούσαμε να επιτύχουμε κάτι τέτοιο με κάποιο είδος εξελιγμένου ρομποτικού μηχανισμού, πριν ακόμα αποφασίσουμε να μεταφέρουμε τον άνθρωπο στη Σελήνη,» αναφέρει ο Foing